Szanowny Panie Prezesie!

Kończy Pan ponad 30-letnią pracę w Radzie Miejskiej Krzyża Wielkopolskiego. Trzy dekady pracy jako radny to ogrom skomplikowanych procesów, pomysłów, projektów, ale i trudnych ludzkich spraw i przemian społecznych.

W ciągu tych 30 lat pełnił Pan w samorządzie wiele ważnych funkcji, m.in. Przewodniczącego Rady Miasta, Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego Komisji Gospodarki i wiele innych. Wkład Pana pracy, często wykraczający poza obowiązki, i osobiste zaangażowanie w sprawy miasta i jego mieszkańców zasługuje na szacunek i docenienie a wysiłek włożony w działalność na rzecz społeczności lokalnej i administracji samorządowej jest przykładem jak należy rozumieć służbę publiczną.
Praca samorządowa dobiegła końca, ale zaczyna się doskonały czas na rozwijanie zamierzeń i pasji, które do tej pory ustępowały miejsca powinnościom urzędnika samorządowego. Niech doświadczenia z wieloletniej pracy samorządowca będą inspiracją do dalszych działań na rzecz naszej branży i przyniosą satysfakcję z realizacji kolejnych pomyślnych projektów.

Łączymy wyrazy szacunku i pozdrowienia!

Członkowie Zarządu i Koledzy
SEP Piła

Już ponad rok temu informowaliśmy o wspaniałej inicjatywie Kolegów z Koła SEP nr 19 w Rogoźnie Wielkopolskim,  którzy z niezwykłą determinacją przez kilka lat zabiegali o utworzenie w ich mieście EDUKACYJNEGO CENTRUM ENERGETYKI. Uroczyste otwarcie ECE przy Zespole Szkół im. Hipolita Cegielskiego w Rogoźnie Wielkopolskim odbyło się 3 września 2022 roku ,  a z inicjatywy ówczesnego prezesa Oddziału Pilskiego Lecha Żaka patronem tego miejsca został Michał Doliwo-Dobrowolski.

Po pomyślnym otwarciu Edukacyjnego Centrum Energetyki Koledzy z koła SEP nr 19 z jego ówczesnym przewodniczącym Edmundem Kuźniakiem na czele i przy wsparciu Oddziału Pilskiego SEP, z niegasnącym entuzjazmem dbają,  aby ECE nie stało się martwym kolejnym zbiorowiskiem staroci. Jest to miejsce pełne życia, gdzie przyszli elektrycy czy elektronicy mają możliwość dosłownego dotknięcia tego zawodu i wzięcia do ręki różnych elementów elektrycznych.

Inicjator przedsięwzięcia i społeczny opiekun tego miejsca Edmund Kuźniak, wielokrotnie dziękował i dziękuje Koleżankom i Kolegom z koła i okręgu pilskiego za fizyczne i materialne wsparcie przy urządzaniu ECE – bez Ich pomocy Centrum nie miałoby szans zaistnieć na rogozińskiej i pilskiej mapie. Również bez wsparcia samorządów miejskiego i powiatowego nie dałoby się takiego Centrum utworzyć i utrzymać, za co także należą się podziękowania.

Kolega Edmund Kuźniak nie ustaje w pomysłach i już zapowiada realizację kolejnej inicjatywy: ufundowanie tablicy pamiątkowej poświęconej patronowi Centrum Michałowi Doliwo-Dobrowolskiemu. Obecnie trwają prace koncepcyjne nad projektem i usytuowaniem tablicy, a Zarząd Oddziału Pilskiego SEP niedawno podjął uchwałę o poparciu inicjatywy ufundowania tablicy.

Wszystkie osoby zainteresowane ufundowaniem tablicy mogą wesprzeć ten projekt wpłacając na konto Oddziału Pilskiego SEP dowolną kwotę na podany numer konta bankowego: 74 1240 3695 1111 0000 4455 6017, wpisując w tytule przelewu: „Darowizna – Tablica w Rogoźnie – Michał Doliwo-Dobrowolski”. Serdecznie dziękujemy za każdą kwotę wspierającą to dzieło.

Pierwszy trymestr roku to zwykle czas na  sprawozdania i podsumowania, ale także na rozmowy o planach, wydatkach i projektach na kolejne miesiące. W ostatnich dniach lutego, w  hotelu Rodło w Pile, odbyło się coroczne zebranie sprawozdawcze, na które przybyli  delegaci ze wszystkich kół oddziału.  Gości  powitał prezes oddziału pilskiego SEP – Ryszard Belter a obrady prowadził Leszek Bartol. Żywe i przyjazne dyskusje przyniosły udzielenie absolutorium dla zarządu oddziału,  zatwierdzenie bilansu oraz przyjęcie planu rzeczowego i finansowego na 2024 rok.

Po części artystycznej, w sali prezydialnej WDT odbyło się tradycyjne spotkanie laureatów z Zarządem FSNT-NOT, podczas którego podzielono się uwagami nt. obecnej sytuacji związanej z wojną w Ukrainie oraz problemami środowiska technicznego i jego roli w podnoszeniu standardów cywilizacyjnego rozwoju. Wszyscy byli zgodni, iż wspieranie środowiska inżynierów i techników jest nieodzownym warunkiem efektywnego funkcjonowania społeczeństwa i konkurencyjnej gospodarki w skali regionalnej, krajowej, ale i globalnej. Laureaci plebiscytu zostali zaproszeni do wstąpienia i aktywności w szeregach Klubu Złotego Inżyniera. A tegorocznym kandydatom do tego zaszczytnego tytułu – życzymy powodzenia!

Stało się już tradycją, że zimową porą we Wronieckiej Kręgielni  odbywa się szkolenie połączone z Turniejem w Kręgle Klasyczne.

Pierwsze spotkanie odbyło się w 26 listopada 2021r., w którym brali udział tylko koledzy z koła nr 12 z Wronek. Rok później, w szkoleniu i pierwszym Turnieju o Puchar Prezesa koła nr 12 we Wronkach brali udział koleżanki i koledzy z kół nr 5 i 12 z Wronek.  1 grudnia 2023r. w szkoleniu i w drugim turnieju o Puchar Prezesa koła nr 12 w Kręgle Klasyczne brali udział członkowie już trzech kół SEP tj. koła nr 5 i 12 z Wronek oraz koła nr 7 z Krzyża.

Jednym z elementów spotkania kół SEP Wronki i Krzyż było jak zawsze, oprócz zawodów kręglarskich i dobrej zabawy, pogłębienie wiedzy technicznej w zakresie weryfikacji kabli średniego napięcia, w kontekście nowej regulacji normatywnej HD 620 S3 cz.10R. Prezentację wygłosił Łukasz Piasek z koła nr 12, który oprócz wspomnianej tematyki dotyczącej linii kablowych przybliżył problematykę zabezpieczeń antykorozyjnych konstrukcji słupowych (podstawową oraz dodatkową) oraz opis doświadczeń z eksploatacji izolatorów kompozytowych 110kV. Zagadnienia poruszane w wykładzie wzbudziły bardzo duże zainteresowanie zebranych, co objawiało się gorącą i żywą dyskusją.

W części sportowej (w której wszyscy doskonale się bawili) przeprowadzono zawody w kręgle klasyczne 4*10 rzutów do pełnych (niektórzy zawodnicy nie mogli znaleźć ”dziur” w kulach.

Wyniki Drugiego Turnieju o Puchar Prezesa koła nr 12 Wronki 2023

l.p.	Imię; Nazwisko	koło SEP	Tor 1	Tor 2	Tor 3	Tor 4	Wynik	Miejsce
1.	Artur Boberski	nr8 Krzyż	32	32	21	30	115
2.	Wiesław Mąka	nr8 Krzyż	29	49	47	36	161
3.	Łukasz Downar	nr12 Wronki	39	36	30	50	155
4.	Grzegorz Dubiel	nr8 Krzyż	38	23	35	31	127
5.	Ryszard Belter	nr8 Krzyż	33	31	22	40	126
6.	Wiesław Białek	Nr5 Wronki	32	28	38	42	140
7.	Leszek Bartol	nr12 Wronki	42	41	33	47	163
8.	Maria Belter	nr8 Krzyż	31	15	37	30	113
9.	Beata Mąka	nr8 Krzyż	41	14	45	47	147
10.	Marek Sobkowiak	nr8 Krzyż	40	29	44	47	160
11.	Łukasz Piasek	nr12 Wronki	53	54	48	53	208	zwycięzca
12.	Irena Francuzik	Nr5 Wronki	40	28	34	40	142
13.	Arkadiusz Białek	nr12 Wronki	45	37	45	55	182	III miejsce
14.	Michał Sawczuk	nr12 Wronki	56	48	46	52	202	II miejsce
15.	Piotr Piasek	nr12 Wronki	59	49	63	62	235	Poza konkursem

W wyniku przeprowadzonych zawodów I miejsce i Puchar Prezesa koła nr 12 zdobył Łukasz Piasek; II miejsce zajął Michał Sawczuk; III  miejsce  – Arkadiusz Białek. Wśródkobiet I miejsce zajęła Beata Mąka. Nagrodę otrzymała również Maria Belter – za duże zaangażowanie i upór w nauce gry w kręgle. Trzy godziny szybko minęły a uczestnicy spotkania już umówili się na wykład i zabawę przy Kręglach Klasycznych w przyszłym roku.

Tradycyjnie jak co roku przed świętami Bożego Narodzenia, spotkaliśmy się w hotelu Gromada Rodło na naszym sepowskim opłatku. W spotkaniu brali udział członkowie oddziału pilskiego, prezesi kół, przedstawiciele zarządu, Komisji egzaminacyjnej i wykładowcy. Zaprosiliśmy także partnerów ze stowarzyszeń z którymi współpracujemy. W tym roku zagościł u nas również prezes Rady Regionalnej FSNT NOT w Pile p. Bernard Bartosik. Gospodarzem wieczoru był  prezes oddziału pilskiego SEP –  pan Ryszard Belter. Atmosfera była bardzo sympatyczna i miła, rozmowy toczyły się zarówno wokół podsumowań ostatnich miesięcy, ale także spraw oddziałowych i prywatnych. Wspominaliśmy również Kolegów, którzy odeszli w mijającym roku, w szczególności naszego Prezesa Mirosława Lisowskiego. To po był prostu nasz czas – świąteczny, serdeczny i przyjazny.

Sylwetka Michała Doliwo-Dobrowolskiego na szczęście powoli przenika do szerszej publiczności – a zasługuje na tę sławę w równym stopniu co Tomasz Edison i Nicola Tesla. Dlaczego?

Kim był Michał Doliwo-Dobrowolski i czego mu zazdrościł Nicola Tesla?

Był oczkiem w głowie ojca – Polaka Józefa Doliwo-Dobrowolskiego i matki Rosjanki, Olgi Michajłowny. Do Rosji rodzina herbu Doliwa trafiła z terenów środkowo-wschodniej Polski. Michał przyszedł na świat 2 stycznia 1862 roku w Gatczynie, w pobliżu Petersburga. Ojciec przyszłego wynalazcy był tam dyrektorem szkoły zawodowej. Michał otrzymał staranne wykształcenie i opanował biegle trzy języki – polski, rosyjski i niemiecki. Podczas edukacji w gimnazjum w Odessie, dokąd rodzina przeprowadziła się w 1872 roku, zainteresował się chemią. Był to okres wielu interesujących i ważnych odkryć w tej dziedzinie, m.in. pięć lat wcześniej Alfred Nobel opracował dynamit, a ledwie trzy lata wcześniej Dimitr Mendelejew ogłosił prawo okresowości pierwiastków. Zafascynowany ich odkryciami nastolatek chętnie eksperymentował w rodzinnym domu np. z materiałami wybuchowymi, zaś w wieku zaledwie 16 lat został przyjęty na prestiżowy Wydział Chemiczny Politechniki w Rydze, gdzie wykładowym językiem był niemiecki.
Choć Michał spędził na tej uczelni tylko dwa lata, to udało mu się stworzyć ważne projekty, które zostały zaprezentowane przez uczelnię na rosyjskiej wystawie elektrotechnicznej w Petersburgu (1880 r.) oraz na Międzynarodowej Wystawie Elektrotechnicznej w Wiedniu (1883 r.) Z kolei zademonstrowane w Austrii ogniwo galwaniczne Michała Doliwo-Dobrowolskiego okazało się warte nagrody Austriackiego Stowarzyszenia Elektryków.

Czy na pewno tylko piroman?

Jednak za młodym chemikiem ciągnęła się gimnazjalna sława piromańskich „osiągnięć”, co sprawiało, że dla carskiej policji chłopak był notorycznie podejrzanym typkiem. Nie pomogła mu nawet interwencja matki Rosjanki oraz odwołanie się do odznaczeń zdobytych przez dziadka i ojca chłopaka podczas służby w armii carskiej. Zdolny student został relegowany z uczelni w 1881 roku z powodu powszechnych represji wobec Polaków – po zamachu na cara Aleksandra II. Niestety w rezultacie Michała nie przyjęto na uniwersytet w Odessie ani inną liczącą się uczelnię. Rodzina zdecydowała, że utalentowany chłopak powinien opuścić Rosję i udać się na zagraniczną uczelnię. Okazało się to doskonałym pomysłem, bo młodego studenta chętnie przyjęto na pierwszy w świecie Wydział Elektrotechniczny w Wyższej Szkole Technicznej w Darmstadt w Niemczech – jednej z renomowanych ówczesnych politechnik europejskich. Nie bez znaczenia był fakt, że studiowało tam wielu Polaków. To dawało nadzieję, że Michał w końcu ukończy uczelnię bez przeszkód politycznych. Trafił pod skrzydła fizyka i pioniera elektrotechniki Erazmusa Kittlera. Ostatecznie został nawet asystentem wybitnego profesora i dzięki jego rekomendacji otrzymał w 1887 roku posadę konstruktora – wynalazcy w berlińskim oddziale Allgemeine Elektricitäts-Gesellschaft (AEG, wcześniej DEG). Niemiecki potentat branży elektrotechnicznej korzystał z patentów Tomasza Edisona, ale koncern miał spory budżet na innowacje i projekty badawcze. Wszyscy wówczas szukali rozwiązania, pozwalającego przesyłać energię elektryczną na większe odległości. Próbowano też zbudować tani silnik elektryczny.

To była wielka szansa, którą młody naukowiec z sukcesem wykorzystał. Ważną inspiracją dla Doliwo-Dobrowolskiego stał się artykuł na temat m.in. alternatora z marca 1888 roku autorstwa Galileo Ferrarisa – włoskiego fizyka i współpracownika N. Tesli. W ciągu zaledwie kilku miesięcy pracujący dla niemieckiego koncernu naukowiec skonstruował prądnicę trójfazowego prądu zmiennego, a w marcu 1889 roku zgłosił do opatentowania asynchroniczny silnik o mocy 100 W z wirnikiem klatkowym, pracujący w systemie prądu przemiennego trójfazowego. Doliwo wprowadził zarazem stosowany potem powszechnie termin „trójfazowy” – na określenie układu trzech obwodów elektrycznych prądu przemiennego. Taki układ otwierał wiele możliwości budowania na nowych zasadach silników, transformatorów i generatorów.
Wynalazca pracował intensywnie dalej. Jeszcze w tym samym roku skonstruował generator prądu przemiennego trójfazowego. Budował silniki większej mocy, silniki pierścieniowe, eksperymentował z możliwością dołączenia opornika rozruchowego. W 1890 roku Doliwo-Dobrowolski miał gotowy transformator trójfazowy. Dzięki jego wynalazkom pod koniec lat 80. XIX wieku firma AEG rozpoczęła sprzedaż rynkową silników trójfazowych o mocy 2 i 3 KM.

Wystawa we Frankfurcie z elektrycznym przytupem

Wynalazca opracował wszystko, co było niezbędne do zbudowania trójfazowej sieci energetycznej. W tym samym czasie niemiecki inżynier elektryk Oskar Miller wpadł na pomysł stworzenia specjalnej instalacji trójfazowej, która dostarczy energię na dużą odległość i zapewni prąd na Międzynarodowej Wystawie Elektrotechnicznej zaplanowanej na 1891 we Frankfurcie nad Menem. Ten spektakularny projekt wymagał sporych inwestycji i rozmachu, ale okazał się najważniejszym wydarzeniem roku i przesądził o odejściu od prądu stałego w przemyśle i energetyce.
Gości przybyłych do Frankfurtu 24 sierpnia 1891 roku na Wystawę Elektrotechniczną, powitał widok wspaniałego podświetlanego 10-metrowego wodospadu. Pompę wodną instalacji zasilał trójfazowy indukcyjny silnik elektryczny o mocy 100 KM, największy wówczas na świecie. Niezbędny prąd do pracy silnika i rozświetlenia 1000 żarówek dostarczano przewodami naziemnymi z elektrowni wodnej nad rzeką Neckar w miejscowości Lauffen, oddalonej od Frankfurtu o 175 km. Do zbudowania linii przesyłowej użyto 3282 słupów. Trójfazowa linia energetyczna pracowała przy napięciu 15 kV ze sprawnością 75%. Michał Doliwo-Dobrowolski był kluczowym projektantem całości. Imponujące prawda?

W dużym stopniu to właśnie dzięki Doliwo niemiecka AEG wyrosła na globalnego giganta w dziedzinie energetyki opartej na prądzie przemiennym. Pierwsze trójfazowe elektrownie AEG uruchomiło w Zabrzu i Chorzowie. Pierwsza na świecie trójfazowa elektrownia wodna z urządzeniami Dobrowolskiego powstała na Renie, w miejscowości Rheinfelde.

Brawa dla inżynierów!

Doliwo-Dobrowolski stał się światowym inżynierskim autorytetem. W 1900 r. uhonorowano go Złotym Medalem Światowej Wystawy w Paryżu, a macierzysta politechnika w Darmstadt przyznała mu tytuł doktora honoris causa „za wybitne zasługi dla rozwoju elektrotechniki” (1911 r.). Zaangażował się w działalność Stowarzyszenia Elektrotechników Niemieckich. Przyjął obywatelstwo szwajcarskie i przez kilka lat prowadził badania naukowe w Lozannie. Pozostał jednak wierny AEG. W 1909 wrócił do Niemiec, by objąć stanowisko dyrektora technicznego fabryki aparatury AEG. Zarządzał firmą i nadal prowadził projekty badawcze, co zaowocowało kolejnymi wynalazkami, jak np. fazomierz, komory gasikowe w wyłącznikach wysokonapięciowych, w końcu popularne suszarki do włosów, znane pod nazwą handlową Fön (w tłum. ciepły, górski wiatr) produkowane przez AEG od 1899 r.

Polak!

Gdy w 1918 roku Polska odzyskała niepodległość Doliwo-Dobrowolski wysłał depeszę gratulacyjną do rządu krajowego. Do ojczyzny ojca i dziadka nie zdążył jednak przyjechać. Zmarł w Niemczech, 15 listopada 1919 roku – z powodu zakażenia grypą hiszpanką.

Edukacyjne Centrum Energetyki im. Doliwo Dobrowolskiego w Rogoźnie

W czerwcu 2022 r. w Szczecinie odsłonięto pomnik wynalazcy. Na ławeczce przy gmachu Wydziału Elektrycznego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego przysiadła odlana z brązu postać pioniera prądu trójfazowego. 3 września 2022 roku w Zespole Szkół im. Hipolita Cegielskiego w Rogoźnie miało miejsce otwarcie Edukacyjnego Centrum Energetyki im. Doliwo Dobrowolskiego. Cieszy fakt, że po kilku latach starań udało się stworzyć miejsce, w którym „skarby elektrycznej historii” znalazły właściwe miejsce. W uroczystości otwarcia Centrum udział wzięli: Wojewoda Wielkopolski, władze samorządowe Gminy, przedstawiciele Oddziału SEP w Pile, Koła SEP nr 19 w Rogoźnie, darczyńcy oraz fundatorzy centrum.
Po uroczystym otwarciu zebrani spotkali się w Sali Ośrodka Sportu i Rekreacji, gdzie wręczono podziękowania i wyróżnienia dla osób zaangażowanych w stworzenie tego miejsca. Szczególne podziękowania skierowane zostało na ręce Edmunda Kuźniaka – społecznika, wieloletniego prezesa koła SEP w Rogoźnie, pomysłodawcę i obecnego opiekuna ECE. Mamy nadzieję, że stanie się ono inspiracją dla młodych ludzi, wzbudzi w nich zamiłowanie do energetyki oraz rozbudzi wyobraźnię i inżynierską kreatywność.

Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia ECE! Piszcie na adres:  szkolenia-kolo-nr19@sep.pila.pl